Mowa nienawiści. Raport z badań sondażowych

„Brzydzę się pedziów, są wynaturzeniem człowieczeństwa, powinni się leczyć” – co piąty Polak uważa taką wypowiedź w przestrzeni publicznej za dopuszczalną. Prawie dwie trzecie polskiej młodzieży zetknęło się w Internecie z przykładami antysemickiej mowy nienawiści. Mniej więcej tyle samo młodych Polaków słyszało z ust znajomych mowę nienawiści skierowaną przeciw Romom. Jeden na trzech dorosłych Polaków czytał w Internecie wypowiedzi rasistowskie – a wśród młodych Polaków aż 70% deklaruje, że w Internecie zetknęło się z takimi wypowiedziami. Zaskakująco wielu Polaków dopuszcza używanie mowy nienawiści – szczególnie wobec Żydów, Romów i osób nieheteroseksualnych – i nie widzi w niej nic obraźliwego. Same mniejszości nie pozostawiają jednak wątpliwości – dla nich te wypowiedzi są obraźliwe, więc powinny być zakazane. Takie są wyniki badania zrealizowanego przez Fundację Batorego z Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW w ramach programu Obywatele dla Demokracji finansowanego z Funduszy EOG. Badanie przeprowadzono na przełomie marca i kwietnia 2014 r. na dwóch próbach ogólnopolskich: dorosłych i młodzieży.

infografika

Badani Polacy (zarówno dorośli, jak i młodzież) oczekują zakazu mowy nienawiści wobec Ukraińców i Afrykańczyków – natomiast raczej gotowi są zaakceptować mowę nienawiści wobec osób LGBT, Romów oraz Żydów. Akceptacja mowy nienawiści, szczególnie w wypadku młodzieży, jest silnie związana ze prawicowo-hierarchicznym światopoglądem. Osoby prawicowe szczególnie chętnie dopuszczały mowę nienawiści skierowaną przeciw osobom nieheteroseksualnym. Młodzież w dużo większym stopniu niż dorośli Polacy styka się w swoim otoczeniu z mową nienawiści – jednak kontakt młodzieży z takimi wypowiedziami nie zawsze wpływa na akceptację mowy nienawiści i w małym stopniu wpływa na stosunek do obcych. W wypadku dorosłych kontakt z mową nienawiści ma jednak znacznie większe znaczenie – stykający się z takimi wypowiedziami dorośli są bardziej uprzedzeni: deklarują mniejszą akceptację w swoim otoczeniu Żydów, Ukraińców, Afrykańczyków czy osób LGBT.

W wypadku młodzieży, akceptacja mowy nienawiści wynika w większym stopniu z uprzedzeń aniżeli z umiłowania wolności słowa. Akceptacja mowy nienawiści nie jest jednak kolejnym przejawem wzrastającej agresji w języku – młodzież o wyższym poziomie agresji językowej niekoniecznie popiera mowę nienawiści.

Autor:
Michał Bilewicz, Wiktor Soral, Marta Marchlewska, Mikołaj Winiewski
Wydawca:
Fundacja im. Stefana Batorego
Źródło:
http://www.ngofund.org.pl/mowa-nienawisci-w-polsce-2014-transmisja-online/