„Artykuł prezentuje wyniki badania młodzieży dotyczącego mowy nienawiści w internecie. W ramach badania przeprowadzono pięć wywiadów grupowych i 10 wywiadów indywidualnych oraz analizę treści. Artykuł przedstawia ocenę zjawiska mowy nienawiści w internecie przez młodzież, jej doświadczenia w tym obszarze oraz sposób reagowania na tego typu treści w kontekście szerszego zjawiska obrażania w internecie. (…)
Jednym z głównych wniosków z badania jest to, że młodzi ludzie nie znają terminu „mowa nienawiści” i nie wiedzą, co on oznacza. Bardziej naturalnym dla nich pojęciem jest „hejt”. Nie wyróżniają oni mowy nienawiści z innych form obrażania w internecie, nie jest też ona dla nich głównym problemem w korzystaniu z sieci. Jeżeli już spotykają się z mową nienawiści, to jest ona skierowana głównie wobec Żydów, homoseksualistów czy osób czarnoskórych. Co ważne, młodzi ludzie nie wszystkie wypowiedzi będące mową nienawiści jako takie klasyfikują. Dlatego kluczowa wydaje się więc tutaj edukacja młodych ludzi nt. zjawiska mowy nienawiści.
Częściej niż mowa nienawiści dotyka ich hejt i obrażanie skierowane do konkretnych osób, niekoniecznie związane z dyskryminacją mniejszości. Tego typu doświadczenia to dla nich codzienność – zdaniem młodych ludzi obrażanie jest nierozerwalnie związane z internetem. Dlatego też, ich zdaniem, nie należy się tym przejmować, a co za tym idzie również niekoniecznie reagować. Trzeba jednak pamiętać, że brak reakcji może wynikać z różnych czynników – np. obojętności, bezsilności, braku wiedzy na temat narzędzi do reagowania czy braku wsparcia, dlatego potrzebne by było przeprowadzenie dodatkowych badań na ten temat. Niemniej, ta postawa może być problematyczna w przypadku projektowania działań edukacyjnych i kampanii, które miałyby zachęcić młodzież do reagowania na mowę nienawiści w internecie.
W kontekście działań edukacyjnych istotny jest sposób, w jaki młodzi ludzie odbierają tego typu działania. W przeprowadzonym badaniu pojawiają się dwie narracje – jedna prezentująca to, co przekazują im dorośli, również w formie kampanii czy przekazów edukacyjnych, natomiast druga – to ich codzienność korzystania z internetu. Młodzież nie do końca łączy te dwie narracje. Choć zdarza się, że zmieniają swoje zachowania w sieci pod wpływem dorosłych, nie jest to częste, a dodatkowo czasami jedynie udają np. usunięcie profilu na jakimś portalu, mimo że w rzeczywistości tego nie robią. Dlatego też wszelkie przekazy edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży powinny być jak najlepiej dostosowane do ich sposobu korzystania z sieci oraz skonsultowane z ich rówieśnikami pod względem trafności przekazu. Najlepszym rozwiązaniem byłoby angażowanie młodych ludzi w przygotowanie tego typu przekazów od samego początku.
W przypadku mowy nienawiści i postaw wobec dyskryminacji mniejszości ważne wydaje się także nastawienie rodziców i nauczycieli – dzieci i młodzież często przekazują to, co usłyszą od dorosłych i na tej podstawie oceniają wypowiedzi napotykane się w sieci. Należy więc pamiętać o edukacji nie tylko dzieci i młodzieży, ale także ich rodziców i nauczycieli.”
Badanie jest częścią projektu „Internet bez nienawiści” realizowanego w ramach programu „Obywatele dla Demokracji”, finansowanego z Funduszy EOG.